Άμεση Δημοκρατία Τώρα και Παντού
Γράφει ο Κώστας Λάμπος*
Το άτυπο, αυθόρμητο και αυθεντικό μαζικό κίνημα που ξαναζωντάνεψε, στις πλατείες του αραβικού κόσμου, αλλά και της Ευρώπης την εκτοπισμένη από τις θεοκρατικές μοναρχίες, αλλά και από την αντιπροσωπευτική δημοκρατία του κεφαλαίου την Εκκλησία του Δήμου, επανάφερε στην ημερήσια διάταξη τη συζήτηση για τα κοινωνικά κινήματα. Η εμφάνιση αυτού του καινούργιου επανενεργοποίησε τη συζήτηση για τα κοινωνικά κινήματα, επικεντρώνοντάς την στα «νέα κοινωνικά κινήματα», στα οποία θέλουν κάποιοι να εντάξουν και αυτό το τελευταίο[1].
Βέβαια σε συνθήκες καπιταλισμού και αστικής, αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, στα πλαίσια των οποίων η συμμετοχή των πολιτών περιορίζεται στην ανά τετραετία άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, πράγμα που ισοδυναμεί «με απεμπόληση του δικαιώματος περαιτέρω εμπλοκής τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων»[5], τα κοινωνικά κινήματα αντιμετωπίζονται ως ύποπτα συμπτώματα ‘κοινωνικής παθολογίας’, που έχουν ως αποτέλεσμα τη διατάραξη, «ακόμα και τον κίνδυνο της αποσταθεροποίησης του πολιτεύματος[6]», με την έννοια βεβαίως του κοινωνικού συστήματος.
Το κίνημα «ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ», ως έκφραση της άρνησης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας από τη μεριά μεγάλου, και συνεχώς αυξανόμενου, μέρους του πληθυσμού ενός σημαντικού αριθμού χωρών της βόρειας Αφρικής και της Ευρώπης ξεπερνάει αντικειμενικά τα όρια του κινήματος διαμαρτυρίας και αποτελεί ένα καθαρό ειρηνικό αντισυστημικό κίνημα. Πράγμα που διαψεύδει τους χαρακτηρισμούς του ως «μόδας που γρήγορα θα περάσει»[7], ως «κινήματος διαμαρτυρίας που γρήγορα θα εκτονωθεί»[8] ή ως «κινήματος που αποσκοπεί στη μεταρρύθμιση του καπιταλιστικού συστήματος» [9]στα πρότυπα του σοσιαλδημοκρατικού σουηδικού ή του δήθεν ‘αμεσοδημοκρατικού’ ελβετικού ‘κοινωνικού συστήματος’. Και αυτό προκύπτει από τις θέσεις του ίδιου του κινήματος «Άμεση Δημοκρατία Τώρα», όπως αυτές διατυπώθηκαν και συνεχίζουν να διατυπώνονται στις Συνελεύσεις των πόλεων:
· «Ήρθε η ώρα να ξεκινήσουμε το χτίσιμο μιας καλύτερης κοινωνίας με προτεραιότητα την Ισότητα, την Πρόοδο, την Αλληλεγγύη, την Ελευθερία συμμετοχής στον πολιτισμό, την Οικολογική βιωσιμότητα, την Ανάπτυξη, την Ευημερία και την ευτυχία όλων τω ν ανθρώπων.
· Με τον τρόπο που λειτουργούν σήμερα οι κυβερνήσεις και το υφιστάμενο οικονομικό σύστημα είναι αδύνατο να αντιμετωπισθούν αυτές οι προτεραιότητες και αυτό αποτελεί εμπόδιο στην πρόοδο των ανθρώπων.
· Η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια των λίγων παράγει ανισότητα, προκαλεί εντάσεις, φέρνει αδικία η οποία οδηγεί στη βία, γι’ αυτό απορρίπτουμε το απαρχαιωμένο οικονομικό μοντέλο που παγιδεύει την ατμομηχανή της κοινωνίας μέσα σε ένα φαύλο κύκλο, όπου οι λίγοι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι πολλοί βουλιάζουν στη φτώχεια και στη μιζέρια. Μοναδικός σκοπός του συστήματος είναι η συσσώρευση κεφαλαίων σε βάρος της αποτελεσματικότητας και της ευημερίας της κοινωνίας.
· Η σπατάλη των πόρων οδηγεί στην καταστροφή του πλανήτη…
· Δημοκρατία σημαίνει κυβέρνηση του Λαού (Δήμος=Λαός και Κράτος=Κυβέρνη).
· Χρειάζεται μια ηθική επανάσταση… Είμαστε άνθρωποι και όχι προϊόντα σε μια αγορά…»
Είναι προφανές πως αυτό το κίνημα ξεπερνάει τα όρια του ‘κοινωνικού κινήματος’ με την παραδοσιακή έννοια και παίρνει τις διαστάσεις ενός Παλλαϊκού Κινήματος, ενός Κινήματος Κοινωνίας, το οποίο δεν αμφισβητεί μόνο κάποιες πλευρές και λειτουργίες του καπιταλιστικού συστήματος, αλλά το ίδιο το σύστημα στο σύνολό του και συνεπώς το κίνημα ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ δεν αγωνίζεται για έναν υποτίθεται ‘καλύτερο καπιταλισμό’, πράγμα που δεν μπορεί να υπάρξει, αλλά για ένα καλύτερο κόσμο, πράγμα που προϋποθέτει την συθέμελη ανατροπή του απάνθρωπου και καταστροφικού καπιταλισμού. Από αυτή την άποψη αυτό το κίνημα αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για το σύστημα, πράγμα που σημαίνει πως η καπιταλιστική εξουσία και τα όργανά της θα επιστρατέψουν όλες τις παραπλανητικές και κατασταλτικές δυνάμεις τους για την υπονόμευση και τη διάλυσή του. Ήδη οι υπεργολάβοι της παραπλανητικής προπαγάνδας έχουν πιάσει δουλειά και σκορπάνε μύθους, αλλά και γεννοβολούν παράλληλα αρχηγικά και ‘ακαδημαϊκά’ δήθεν αλληλέγγυα ψευδικινήματα που «κινητοποιούν τους πιο αδύναμους ενάντια στα ίδια τα συμφέροντά τους»[10] με σκοπό τη σύγχυση και τη διάσπασή του.
1. Ο πρώτος μύθος είναι η καλλιέργεια νεοφιλελεύθερων ψευδαισθήσεων πως δεν φταίει το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά οι κακοί διαχειριστές του και συνεπώς αν αλλάξουμε τους κομματικούς διαχειριστές και μειώσουμε τον αριθμό των βουλευτών από τριακόσιους σε διακόσιους, χωρίς μάλιστα να μπαίνουν στον κόπο να εξηγήσουν γιατί διακόσιοι και όχι εκατό ή ακόμα και λιγότεροι, λες και το πρόβλημα είναι η ποσότητα των δήθεν λαϊκών αντιπροσώπων, τους περισσότερους από τους οποίους το σύστημα ως άλλη Κίρκη τους μεταλλάσσει σε άβουλους αχυράνθρωπους, και όχι η καταστροφική και απάνθρωπη ποιότητα του καπιταλιστικού συστήματος.
2. Ο δεύτερος μύθος καλλιεργεί την αντίληψη πως μια κυβέρνηση εκ προσωπικοτήτων και τεχνοκρατών, θα μπορούσε να βγάλει τις αδύναμες και υπερχρεωμένες χώρες από την κρίση. Αυτή η αντίληψη παραγνωρίζει το σιδερένιο νόμο της εξουσίας, σύμφωνα με τον οποίο σε συνθήκες καπιταλισμού η πρωτογενής εξουσία ανήκει και ασκείται από το κεφάλαιο και όχι από τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου που λειτουργούν ως εντολοδόχοι του. Υπάρχουν και κάποιοι απογοητευμένοι από τους ντόπιους διαχειριστές του καπιταλισμού που θα προτιμούσαν να αναλάβουν τη διαχείριση της χώρας οι δανειστές μας, παραγνωρίζοντας το ρόλο τους στην αρνητική πορεία της οικονομίας της χώρας, αλλά και την ικανότητα της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας να παραμερίσει τους άχρηστους και ιδιοτελείς διαχειριστές και δανειστές και να αυτοδιαχειριστεί την οικονομία και να αυτοκυβερνηθεί.
3. Ο τρίτος μύθος που προέρχεται από το σκληρό πυρήνα του ντόπιου, του ευρωπαϊκού και του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου[11] και εκφράζεται από τον ΣΕΒ, την ΕΕ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την κυβέρνηση, προβάλλει ως λύση την ‘εθνική συνεννόηση’, η οποία αρχίζει από την ανοχή της υπάρχουσας κυβέρνησης, ή την κυβερνητική συμμαχία των δυό μεγάλων κομμάτων εξουσίας για να καταλήξει, προκειμένου να αποπροσανατολίσει τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού και το κίνημα ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ, ακόμα και σε μια κυβέρνηση ‘εθνικής ενότητας’ στην οποία θα συμμετείχαν ακόμα και ‘εκπρόσωποι του κινήματος’.
4. Ο τέταρτος μύθος, που λανσάρεται από αμαθείς συνηγόρους της ‘αθωότητας του καπιταλισμού’, αλλά και από ψυχολόγους και ψυχολογούντες, είναι πως τελικά το σύστημα είμαστε όλοι εμείς οι άνθρωποι και συνεπώς για την κακοδαιμονία μας φταίει η απληστία μας που τάχα ριζώνει στην ατελή ανθρώπινη φύση και συνεπώς, κατά την αντίληψη αυτή, δεν φταίει η άπληστη, καταστροφική και απάνθρωπη φύση της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής και συνεπώς της καπιταλιστικής εξουσίας.
5. Ο πέμπτος μύθος είναι μια γενική και αφηρημένη νεοκεϋνσιανή οικονομοτεχνοκρατική αντίληψη πως τάχα φταίει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι κακοί δανειστές μας και το Ευρώ και συνεπώς αν βγούμε από την Ε.Ε. και το Ευρώ και γυρίσουμε σε καθεστώς κρατισμού, εθνικού απομονωτισμού και εθνικού νομίσματος, αναζητώντας νέους καλούς και ‘ηθικούς’ διαχειριστές και ‘άδολους’ δανειστές, εννοώντας προφανώς τις Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τη Ρωσία και την Κίνα του μανιακού καπιταλισμού, θα άλλαζαν τα πράγματα προς το καλύτερο. Κι’ όμως η λύση θα μπορούσε να αναζητηθεί σε μια αντικαπιταλιστική Ευρώπη των Λαών που θα άλλαζε πορεία προς την Άμεση Δημοκρατία, όπως άλλωστε επιδίωξαν πολλές φορές και συνεχίζουν να επιδιώκουν τα αμεσοδημοκρατικά κινήματα των ευρωπαϊκών χωρών.
6. Ο έκτος μύθος πλασάρεται συνήθως από συντηρητικούς κρατικοδίαιτους διανοούμενους και σοσιαλδημοκράτες που ισχυρίζονται πως η Άμεση Δημοκρατία μπορεί να υπάρξει και σε συνθήκες καπιταλισμού και αναφέρονται στα παραδείγματα της Σουηδίας και της Ελβετίας. Αυτές οι αντιλήψεις παραγνωρίζουν πως το κοινωνικό κράτος της Σουηδίας έπεσε σαν χάρτινος πύργος με την ήττα της σοσιαλδημοκρατίας και την πρώτη επίθεση του νεοφιλελευθερισμού. Παραγνωρίζουν επίσης πως και η λεγόμενη ‘άμεση δημοκρατία’ της Ελβετίας περιορίζεται σε κάποια ήσσονος σημασίας δημοψηφίσματα για δευτερεύοντα θέματα, ενώ αποκλείονται δημοψηφίσματα για την αναθεώρηση των θεμελιωδών διατάξεων του ομοσπονδιακού συντάγματος, οι οποίες θεμελιώνουν τον πιο σκληρό ελβετικό καπιταλισμό, που λειτουργεί ως κλεπταποδόχος και θησαυροφύλακας της παγκόσμιας κλεπτοκρατίας και των τριτοκοσμικών πλιατσικοκαπιταλισμών.
7. Ο έβδομος μύθος εκπορεύεται από όσους αντιλαμβάνονται πως κάτι σοβαρό τρέχει με «τα παιδιά στις πλατείες», που αποσταθεροποιεί τα κεκτημένα των κατεστημένων συντεχνιών και ηγετικών κύκλων και γι’ αυτό εκτιμούν πως θα έπρεπε να υποβαθμίσουν το κίνημα ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ, με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς όπως, «τα καλοταϊσμένα παιδιά που δεν ξέρουν από πολιτική, δεν ξέρουν τι λένε και τι θέλουν θα ξαναγυρίσουν στους βολικούς καναπέδες τους». Κι’ όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική, αφού στις πλατείες πέρα από τα αγανακτισμένα και κατά 40% άνεργα παιδιά με δυό και τρία πανεπιστημιακά πτυχία, ηλικίας 18-34, αποτελούν μόνο το 22%, οι ‘αγανακτισμένοι’ πάνω από 35 χρονών αγγίζουν το 80% και προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας και είναι αυτοί που κινούν την οικονομία και απαιτούν αλλαγή του κοινωνικού συστήματος με πρόταγμα την ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΑΙΑ.
Το Κίνημα της Κοινωνίας για την ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΥ που ριζώνει βαθιά στην ανθρώπινη ιστορία, συνθέτει μεγάλες αμεσοδημοκρατικές απόπειρες και εμπειρίες και αξιοποιεί τις σύγχρονες δυνατότητες της επιστημονικά έγκυρης και κοινωνικά χρήσιμης γνώσης σε συνδυασμό με τις δυνατότητες της, απελευθερωμένης, από τις σκοπιμότητες της απάνθρωπης και καταστροφικής καπιταλιστικής εξουσίας, σύγχρονης τεχνολογίας, είναι το μόνο που μπορεί, ως κίνημα μακράς πνοής και προοπτικής, να κάνει πραγματικότητα το πανάρχαιο όραμα για μια αμεσοδημοκρατική κοινωνία της Ισότητας, της Ευημερίας και της Ελευθερίας. Γι’ αυτό το κίνημα ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ πρέπει:
1. Έχοντας ξεκαθαρίσει σε γενικές γραμμές, όπως προκύπτει από τις πρώτες διακηρύξεις του, το κοσμοθεωρητικό του πλαίσιο θα πρέπει να απαλλαγεί τόσο από τις τριτοτεταρτοδιεθνιστικές, όσο και από τις ψευδοαναρχικές και τάχα αντεξουσιαστικές εμμονές κάποιων κύκλων, γιατί αυτές οι αντιλήψεις προκαλούν σύγχυση, παραπέμπουν σε ‘αταξία’ και εμποδίζουν τη μαζικοποίηση του κινήματος και συνεπώς καταστρέφουν τους όρους της αμεσοδημοκρατικής συγκρότησης και της αυτοκυβέρνησης της κοινωνίας. Η ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ως υπέρτατη μορφή ατομικής και κοινωνικής ελευθερίας και αυτοδιεύθυνσης δεν μπορεί να εννοηθεί ούτε ως αναρχία ούτε και ως δικτατορία του κόμματος του λεγόμενου προλεταριάτου και φυσικά δεν μπορεί κατά κανένα τρόπο να εννοηθεί ως θρησκευτική ακολουθία σκοταδιστικών δεσποτάδων και φωτισμένων δεσποτισμών. Κάθε καθυστέρηση στο ξεκαθάρισμα της αντικαπιταλιστικής και αμεσοδημοκρατικής ταυτότητάς του, θα το οδηγήσει σε ομφαλοσκοπήσεις, σε σεχταρισμούς και εσωτερικές τριβές που θα το αποδυναμώνουν αντί να το ενισχύουν και τελικά θα το οδηγήσουν στο μαρασμό και στην αποσύνθεση. Μια τέτοια εξέλιξη όμως θα ισοδυναμούσε με προδοσία του ιστορικού ρόλου αυτής της γενιάς και με αυτοχειριασμό του κινήματος.
2. Να ξεκαθαρίσει άμεσα και να εκλαϊκεύσει τους στρατηγικούς του στόχους για τον αντικαπιταλιστικό του χαρακτήρα και για την κοινωνία που επιδιώκει, αλλά και τα βήματα τακτικής μετάβασης στη μετακαπιταλιστική κοινωνία και την άμεση δημοκρατία.
3. Να περιφρουρήσει τη λειτουργία του από τους προπαγανδιστικούς και κατασταλτικούς μηχανισμούς του συστήματος, αλλά και από τους κομματικούς μηχανισμούς της λεγόμενης κοινοβουλευτικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που λειτουργούν ως φορείς εξουσιαστικών ιδεολογιών και ως εκφραστές αντικοινωνικών, ταξικών, και συντεχνιακών συμφερόντων.
4. Τα κατά τόπους αμεσοδημοκρατικά κινήματα, οφείλουν να αποφύγουν την ακαταλαβίστικη πολιτική φλυαρία και κύρια άκαιρες πρωτοβουλίες και απολίτικες ρήξεις, μέχρι να κερδίσουν την αποφασιστική πλειονότητα της κοινωνίας, τη μόνη ικανή και αναγκαία συνθήκη για να αποσταθεροποιηθούν και να καταρρεύσουν οι προπαγανδιστικοί και οι κατασταλτικοί μηχανισμοί του καπιταλιστικού κράτους και να ανοίξει ο δρόμος για την άμεση δημοκρατία.
5. Να διεθνοποιήσουν τον αγώνα τους χτίζοντας σχέσεις συνεργασίας και αλληλεγγύης μεταξύ όλων των αγωνιζόμενων λαών και κινημάτων άμεσης δημοκρατίας για να αποφύγουν εξωτερικές επεμβάσεις αντιδραστικών δυνάμεων, αλλά και για να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να αλληλοϋποστηριχτούν κατά τη φάση της ανοικοδόμησης της νέας κοινωνίας.
6. Οπότε με τη βούληση της αποφασιστικής πλειονότητας της κοινωνίας της εκάστοτε χώρας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του πλανήτη θα συγκαλούνται Αμεσοδημοκρατικές Εθνοσυνελεύσεις, Διεθνείς και Οικουμενικές Συνελεύσεις στις οποίες θα συζητούνται και θα αποφασίζονται τοπικά, εθνικά και οικουμενικά θέματα, όπως η κατάργηση όλων των θεμελιωδών θεσμικών, δομικών και λειτουργικών πλαισίων που κατοχυρώνουν το πλέγμα των ανισοτήτων μέσω της ατομικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και η αντικατάστασή τους με το δίκαιο της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής, της κοινωνικής αυτοδιαχείρισης της οικονομίας, της αλληλέγγυας διεθνούς συνεργασίας και της παγκόσμιας ειρηνικής συνύπαρξης όλων των λαών του πλανήτη.
7. Τη σταδιακή εγκαθίδρυση σχέσεων αυτοδιεύθυνσης της κοινωνίας στη μορφή της ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και οικουμενικό επίπεδο που θα οδηγεί την ανθρωπότητα στην ΑΤΑΞΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ και στον οικουμενικό ουμανιστικό πολιτισμό. Όλοι οι άλλοι δρόμοι δεν οδηγούν παρά στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.
[10] Neveu Erik, Κοινωνιολογία των κοινωνικών κινημάτων…, ό. π., σελ. 253.
[11] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής,, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009.
*Kώστας Λάμπος http://www.infonewhumanism.blogspot.com/, prodial21@gmail.com,
Γράφει ο Κώστας Λάμπος*
Το άτυπο, αυθόρμητο και αυθεντικό μαζικό κίνημα που ξαναζωντάνεψε, στις πλατείες του αραβικού κόσμου, αλλά και της Ευρώπης την εκτοπισμένη από τις θεοκρατικές μοναρχίες, αλλά και από την αντιπροσωπευτική δημοκρατία του κεφαλαίου την Εκκλησία του Δήμου, επανάφερε στην ημερήσια διάταξη τη συζήτηση για τα κοινωνικά κινήματα. Η εμφάνιση αυτού του καινούργιου επανενεργοποίησε τη συζήτηση για τα κοινωνικά κινήματα, επικεντρώνοντάς την στα «νέα κοινωνικά κινήματα», στα οποία θέλουν κάποιοι να εντάξουν και αυτό το τελευταίο[1].
Στα ‘νέα’ κοινωνικά κινήματα εντάσσονται κινήματα όπως το ‘οικολογικό κίνημα’, το ‘γυναικείο κίνημα’, το ‘καταναλωτικό κίνημα’, το ‘αντιπυρηνικό κίνημα’, το ‘κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης’, τα ‘κινήματα πολιτών’ καθώς και άλλα κινήματα αποκλειστικού-περιορισμένου σκοπού που έχουν ως αφετηρία μία παραλειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος και όχι το σύστημα το ίδιο στο σύνολό του. Σε κάθε ιστορική περίοδο τα «κοινωνικά κινήματα διαμορφώνονται μέσα σε συγκεκριμένες χωροχρονικές συνθήκες οι οποίες τα καθορίζουν. Οι στόχοι και οι μορφές δράσης τους αλλάζουν ανάλογα με τις εξελίξεις και το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσονται»[2]. Από την άποψη των στόχων θα μπορούσαμε να τα διακρίνουμε σε κινήματα διαμαρτυρίας και σε αντισυστημικά κινήματα, από άποψη οργανωτικής έκφρασης σε τυπικά και σε άτυπα και από άποψη μεθόδων και μέσων άσκησης πολιτικής για την επίτευξη των στόχων τους σε βίαια και σε ειρηνικά. Με αυτή την έννοια τα κοινωνικά κινήματα αποτελούν «μια σταθερά της κοινωνικής ζωής αλλά και ένα φαινόμενο που αλλάζει ακατάπαυστα»[3].
Τα αντισυστημικά κοινωνικά κινήματα εμφανίζονται, όταν «σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού εμφανίζεται δυσπιστία ως προς το κλασικό μοντέλο αντιπροσώπευσης, που στηρίζεται στην ανάθεση της εξουσίας στους κυβερνώντες για μεγάλο χρονικό διάστημα»[4].
Βέβαια σε συνθήκες καπιταλισμού και αστικής, αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, στα πλαίσια των οποίων η συμμετοχή των πολιτών περιορίζεται στην ανά τετραετία άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, πράγμα που ισοδυναμεί «με απεμπόληση του δικαιώματος περαιτέρω εμπλοκής τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων»[5], τα κοινωνικά κινήματα αντιμετωπίζονται ως ύποπτα συμπτώματα ‘κοινωνικής παθολογίας’, που έχουν ως αποτέλεσμα τη διατάραξη, «ακόμα και τον κίνδυνο της αποσταθεροποίησης του πολιτεύματος[6]», με την έννοια βεβαίως του κοινωνικού συστήματος.
· «Ήρθε η ώρα να ξεκινήσουμε το χτίσιμο μιας καλύτερης κοινωνίας με προτεραιότητα την Ισότητα, την Πρόοδο, την Αλληλεγγύη, την Ελευθερία συμμετοχής στον πολιτισμό, την Οικολογική βιωσιμότητα, την Ανάπτυξη, την Ευημερία και την ευτυχία όλων τω ν ανθρώπων.
· Με τον τρόπο που λειτουργούν σήμερα οι κυβερνήσεις και το υφιστάμενο οικονομικό σύστημα είναι αδύνατο να αντιμετωπισθούν αυτές οι προτεραιότητες και αυτό αποτελεί εμπόδιο στην πρόοδο των ανθρώπων.
· Η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια των λίγων παράγει ανισότητα, προκαλεί εντάσεις, φέρνει αδικία η οποία οδηγεί στη βία, γι’ αυτό απορρίπτουμε το απαρχαιωμένο οικονομικό μοντέλο που παγιδεύει την ατμομηχανή της κοινωνίας μέσα σε ένα φαύλο κύκλο, όπου οι λίγοι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι πολλοί βουλιάζουν στη φτώχεια και στη μιζέρια. Μοναδικός σκοπός του συστήματος είναι η συσσώρευση κεφαλαίων σε βάρος της αποτελεσματικότητας και της ευημερίας της κοινωνίας.
· Η σπατάλη των πόρων οδηγεί στην καταστροφή του πλανήτη…
· Δημοκρατία σημαίνει κυβέρνηση του Λαού (Δήμος=Λαός και Κράτος=Κυβέρνη).
· Χρειάζεται μια ηθική επανάσταση… Είμαστε άνθρωποι και όχι προϊόντα σε μια αγορά…»
Είναι προφανές πως αυτό το κίνημα ξεπερνάει τα όρια του ‘κοινωνικού κινήματος’ με την παραδοσιακή έννοια και παίρνει τις διαστάσεις ενός Παλλαϊκού Κινήματος, ενός Κινήματος Κοινωνίας, το οποίο δεν αμφισβητεί μόνο κάποιες πλευρές και λειτουργίες του καπιταλιστικού συστήματος, αλλά το ίδιο το σύστημα στο σύνολό του και συνεπώς το κίνημα ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ δεν αγωνίζεται για έναν υποτίθεται ‘καλύτερο καπιταλισμό’, πράγμα που δεν μπορεί να υπάρξει, αλλά για ένα καλύτερο κόσμο, πράγμα που προϋποθέτει την συθέμελη ανατροπή του απάνθρωπου και καταστροφικού καπιταλισμού. Από αυτή την άποψη αυτό το κίνημα αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για το σύστημα, πράγμα που σημαίνει πως η καπιταλιστική εξουσία και τα όργανά της θα επιστρατέψουν όλες τις παραπλανητικές και κατασταλτικές δυνάμεις τους για την υπονόμευση και τη διάλυσή του. Ήδη οι υπεργολάβοι της παραπλανητικής προπαγάνδας έχουν πιάσει δουλειά και σκορπάνε μύθους, αλλά και γεννοβολούν παράλληλα αρχηγικά και ‘ακαδημαϊκά’ δήθεν αλληλέγγυα ψευδικινήματα που «κινητοποιούν τους πιο αδύναμους ενάντια στα ίδια τα συμφέροντά τους»[10] με σκοπό τη σύγχυση και τη διάσπασή του.
1. Ο πρώτος μύθος είναι η καλλιέργεια νεοφιλελεύθερων ψευδαισθήσεων πως δεν φταίει το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά οι κακοί διαχειριστές του και συνεπώς αν αλλάξουμε τους κομματικούς διαχειριστές και μειώσουμε τον αριθμό των βουλευτών από τριακόσιους σε διακόσιους, χωρίς μάλιστα να μπαίνουν στον κόπο να εξηγήσουν γιατί διακόσιοι και όχι εκατό ή ακόμα και λιγότεροι, λες και το πρόβλημα είναι η ποσότητα των δήθεν λαϊκών αντιπροσώπων, τους περισσότερους από τους οποίους το σύστημα ως άλλη Κίρκη τους μεταλλάσσει σε άβουλους αχυράνθρωπους, και όχι η καταστροφική και απάνθρωπη ποιότητα του καπιταλιστικού συστήματος.
2. Ο δεύτερος μύθος καλλιεργεί την αντίληψη πως μια κυβέρνηση εκ προσωπικοτήτων και τεχνοκρατών, θα μπορούσε να βγάλει τις αδύναμες και υπερχρεωμένες χώρες από την κρίση. Αυτή η αντίληψη παραγνωρίζει το σιδερένιο νόμο της εξουσίας, σύμφωνα με τον οποίο σε συνθήκες καπιταλισμού η πρωτογενής εξουσία ανήκει και ασκείται από το κεφάλαιο και όχι από τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου που λειτουργούν ως εντολοδόχοι του. Υπάρχουν και κάποιοι απογοητευμένοι από τους ντόπιους διαχειριστές του καπιταλισμού που θα προτιμούσαν να αναλάβουν τη διαχείριση της χώρας οι δανειστές μας, παραγνωρίζοντας το ρόλο τους στην αρνητική πορεία της οικονομίας της χώρας, αλλά και την ικανότητα της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας να παραμερίσει τους άχρηστους και ιδιοτελείς διαχειριστές και δανειστές και να αυτοδιαχειριστεί την οικονομία και να αυτοκυβερνηθεί.
3. Ο τρίτος μύθος που προέρχεται από το σκληρό πυρήνα του ντόπιου, του ευρωπαϊκού και του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου[11] και εκφράζεται από τον ΣΕΒ, την ΕΕ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την κυβέρνηση, προβάλλει ως λύση την ‘εθνική συνεννόηση’, η οποία αρχίζει από την ανοχή της υπάρχουσας κυβέρνησης, ή την κυβερνητική συμμαχία των δυό μεγάλων κομμάτων εξουσίας για να καταλήξει, προκειμένου να αποπροσανατολίσει τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού και το κίνημα ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ, ακόμα και σε μια κυβέρνηση ‘εθνικής ενότητας’ στην οποία θα συμμετείχαν ακόμα και ‘εκπρόσωποι του κινήματος’.
4. Ο τέταρτος μύθος, που λανσάρεται από αμαθείς συνηγόρους της ‘αθωότητας του καπιταλισμού’, αλλά και από ψυχολόγους και ψυχολογούντες, είναι πως τελικά το σύστημα είμαστε όλοι εμείς οι άνθρωποι και συνεπώς για την κακοδαιμονία μας φταίει η απληστία μας που τάχα ριζώνει στην ατελή ανθρώπινη φύση και συνεπώς, κατά την αντίληψη αυτή, δεν φταίει η άπληστη, καταστροφική και απάνθρωπη φύση της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής και συνεπώς της καπιταλιστικής εξουσίας.
5. Ο πέμπτος μύθος είναι μια γενική και αφηρημένη νεοκεϋνσιανή οικονομοτεχνοκρατική αντίληψη πως τάχα φταίει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι κακοί δανειστές μας και το Ευρώ και συνεπώς αν βγούμε από την Ε.Ε. και το Ευρώ και γυρίσουμε σε καθεστώς κρατισμού, εθνικού απομονωτισμού και εθνικού νομίσματος, αναζητώντας νέους καλούς και ‘ηθικούς’ διαχειριστές και ‘άδολους’ δανειστές, εννοώντας προφανώς τις Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τη Ρωσία και την Κίνα του μανιακού καπιταλισμού, θα άλλαζαν τα πράγματα προς το καλύτερο. Κι’ όμως η λύση θα μπορούσε να αναζητηθεί σε μια αντικαπιταλιστική Ευρώπη των Λαών που θα άλλαζε πορεία προς την Άμεση Δημοκρατία, όπως άλλωστε επιδίωξαν πολλές φορές και συνεχίζουν να επιδιώκουν τα αμεσοδημοκρατικά κινήματα των ευρωπαϊκών χωρών.
6. Ο έκτος μύθος πλασάρεται συνήθως από συντηρητικούς κρατικοδίαιτους διανοούμενους και σοσιαλδημοκράτες που ισχυρίζονται πως η Άμεση Δημοκρατία μπορεί να υπάρξει και σε συνθήκες καπιταλισμού και αναφέρονται στα παραδείγματα της Σουηδίας και της Ελβετίας. Αυτές οι αντιλήψεις παραγνωρίζουν πως το κοινωνικό κράτος της Σουηδίας έπεσε σαν χάρτινος πύργος με την ήττα της σοσιαλδημοκρατίας και την πρώτη επίθεση του νεοφιλελευθερισμού. Παραγνωρίζουν επίσης πως και η λεγόμενη ‘άμεση δημοκρατία’ της Ελβετίας περιορίζεται σε κάποια ήσσονος σημασίας δημοψηφίσματα για δευτερεύοντα θέματα, ενώ αποκλείονται δημοψηφίσματα για την αναθεώρηση των θεμελιωδών διατάξεων του ομοσπονδιακού συντάγματος, οι οποίες θεμελιώνουν τον πιο σκληρό ελβετικό καπιταλισμό, που λειτουργεί ως κλεπταποδόχος και θησαυροφύλακας της παγκόσμιας κλεπτοκρατίας και των τριτοκοσμικών πλιατσικοκαπιταλισμών.
7. Ο έβδομος μύθος εκπορεύεται από όσους αντιλαμβάνονται πως κάτι σοβαρό τρέχει με «τα παιδιά στις πλατείες», που αποσταθεροποιεί τα κεκτημένα των κατεστημένων συντεχνιών και ηγετικών κύκλων και γι’ αυτό εκτιμούν πως θα έπρεπε να υποβαθμίσουν το κίνημα ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ, με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς όπως, «τα καλοταϊσμένα παιδιά που δεν ξέρουν από πολιτική, δεν ξέρουν τι λένε και τι θέλουν θα ξαναγυρίσουν στους βολικούς καναπέδες τους». Κι’ όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική, αφού στις πλατείες πέρα από τα αγανακτισμένα και κατά 40% άνεργα παιδιά με δυό και τρία πανεπιστημιακά πτυχία, ηλικίας 18-34, αποτελούν μόνο το 22%, οι ‘αγανακτισμένοι’ πάνω από 35 χρονών αγγίζουν το 80% και προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας και είναι αυτοί που κινούν την οικονομία και απαιτούν αλλαγή του κοινωνικού συστήματος με πρόταγμα την ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΑΙΑ.
Το Κίνημα της Κοινωνίας για την ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΥ που ριζώνει βαθιά στην ανθρώπινη ιστορία, συνθέτει μεγάλες αμεσοδημοκρατικές απόπειρες και εμπειρίες και αξιοποιεί τις σύγχρονες δυνατότητες της επιστημονικά έγκυρης και κοινωνικά χρήσιμης γνώσης σε συνδυασμό με τις δυνατότητες της, απελευθερωμένης, από τις σκοπιμότητες της απάνθρωπης και καταστροφικής καπιταλιστικής εξουσίας, σύγχρονης τεχνολογίας, είναι το μόνο που μπορεί, ως κίνημα μακράς πνοής και προοπτικής, να κάνει πραγματικότητα το πανάρχαιο όραμα για μια αμεσοδημοκρατική κοινωνία της Ισότητας, της Ευημερίας και της Ελευθερίας. Γι’ αυτό το κίνημα ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ πρέπει:
1. Έχοντας ξεκαθαρίσει σε γενικές γραμμές, όπως προκύπτει από τις πρώτες διακηρύξεις του, το κοσμοθεωρητικό του πλαίσιο θα πρέπει να απαλλαγεί τόσο από τις τριτοτεταρτοδιεθνιστικές, όσο και από τις ψευδοαναρχικές και τάχα αντεξουσιαστικές εμμονές κάποιων κύκλων, γιατί αυτές οι αντιλήψεις προκαλούν σύγχυση, παραπέμπουν σε ‘αταξία’ και εμποδίζουν τη μαζικοποίηση του κινήματος και συνεπώς καταστρέφουν τους όρους της αμεσοδημοκρατικής συγκρότησης και της αυτοκυβέρνησης της κοινωνίας. Η ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ως υπέρτατη μορφή ατομικής και κοινωνικής ελευθερίας και αυτοδιεύθυνσης δεν μπορεί να εννοηθεί ούτε ως αναρχία ούτε και ως δικτατορία του κόμματος του λεγόμενου προλεταριάτου και φυσικά δεν μπορεί κατά κανένα τρόπο να εννοηθεί ως θρησκευτική ακολουθία σκοταδιστικών δεσποτάδων και φωτισμένων δεσποτισμών. Κάθε καθυστέρηση στο ξεκαθάρισμα της αντικαπιταλιστικής και αμεσοδημοκρατικής ταυτότητάς του, θα το οδηγήσει σε ομφαλοσκοπήσεις, σε σεχταρισμούς και εσωτερικές τριβές που θα το αποδυναμώνουν αντί να το ενισχύουν και τελικά θα το οδηγήσουν στο μαρασμό και στην αποσύνθεση. Μια τέτοια εξέλιξη όμως θα ισοδυναμούσε με προδοσία του ιστορικού ρόλου αυτής της γενιάς και με αυτοχειριασμό του κινήματος.
2. Να ξεκαθαρίσει άμεσα και να εκλαϊκεύσει τους στρατηγικούς του στόχους για τον αντικαπιταλιστικό του χαρακτήρα και για την κοινωνία που επιδιώκει, αλλά και τα βήματα τακτικής μετάβασης στη μετακαπιταλιστική κοινωνία και την άμεση δημοκρατία.
3. Να περιφρουρήσει τη λειτουργία του από τους προπαγανδιστικούς και κατασταλτικούς μηχανισμούς του συστήματος, αλλά και από τους κομματικούς μηχανισμούς της λεγόμενης κοινοβουλευτικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που λειτουργούν ως φορείς εξουσιαστικών ιδεολογιών και ως εκφραστές αντικοινωνικών, ταξικών, και συντεχνιακών συμφερόντων.
4. Τα κατά τόπους αμεσοδημοκρατικά κινήματα, οφείλουν να αποφύγουν την ακαταλαβίστικη πολιτική φλυαρία και κύρια άκαιρες πρωτοβουλίες και απολίτικες ρήξεις, μέχρι να κερδίσουν την αποφασιστική πλειονότητα της κοινωνίας, τη μόνη ικανή και αναγκαία συνθήκη για να αποσταθεροποιηθούν και να καταρρεύσουν οι προπαγανδιστικοί και οι κατασταλτικοί μηχανισμοί του καπιταλιστικού κράτους και να ανοίξει ο δρόμος για την άμεση δημοκρατία.
5. Να διεθνοποιήσουν τον αγώνα τους χτίζοντας σχέσεις συνεργασίας και αλληλεγγύης μεταξύ όλων των αγωνιζόμενων λαών και κινημάτων άμεσης δημοκρατίας για να αποφύγουν εξωτερικές επεμβάσεις αντιδραστικών δυνάμεων, αλλά και για να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να αλληλοϋποστηριχτούν κατά τη φάση της ανοικοδόμησης της νέας κοινωνίας.
6. Οπότε με τη βούληση της αποφασιστικής πλειονότητας της κοινωνίας της εκάστοτε χώρας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του πλανήτη θα συγκαλούνται Αμεσοδημοκρατικές Εθνοσυνελεύσεις, Διεθνείς και Οικουμενικές Συνελεύσεις στις οποίες θα συζητούνται και θα αποφασίζονται τοπικά, εθνικά και οικουμενικά θέματα, όπως η κατάργηση όλων των θεμελιωδών θεσμικών, δομικών και λειτουργικών πλαισίων που κατοχυρώνουν το πλέγμα των ανισοτήτων μέσω της ατομικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και η αντικατάστασή τους με το δίκαιο της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής, της κοινωνικής αυτοδιαχείρισης της οικονομίας, της αλληλέγγυας διεθνούς συνεργασίας και της παγκόσμιας ειρηνικής συνύπαρξης όλων των λαών του πλανήτη.
7. Τη σταδιακή εγκαθίδρυση σχέσεων αυτοδιεύθυνσης της κοινωνίας στη μορφή της ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και οικουμενικό επίπεδο που θα οδηγεί την ανθρωπότητα στην ΑΤΑΞΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ και στον οικουμενικό ουμανιστικό πολιτισμό. Όλοι οι άλλοι δρόμοι δεν οδηγούν παρά στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.
Ζούμε κοσμογονικές στιγμές και η έκβαση των εξελίξεων θα κριθεί από την καθαρότητα των στόχων, από τη μαζικότητα και την ανθεκτικότητα του κινήματος της ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΥ, αλλά και από την πανουργία και τη σκληρότητα του καπιταλισμού. Η ανθρωπότητα βρίσκεται σε ίση απόσταση από την καπιταλιστική βαρβαρότητα και την Άμεση Δημοκρατία και τον Ουμανισμό. Και επειδή το κίνημα της κοινωνίας φαίνεται να έχει κάνει την επιλογή της ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ γι’ αυτό η κοινωνία και η ανθρωπότητα μπορούν να αποτρέψουν την καπιταλιστική βαρβαρότητα μαζικοποιώντας το κίνημα της πλατείας, μετατρέποντάς την στην σύγχρονη εκκλησία του Δήμου, στο νέο δημόσιο χώρο της κοινωνικοποίησης της ανθρωπότητας και της νέας ελευθερίας του ανθρώπου. Ο 21ος αιώνας μπορεί να γίνει ο πρώτος αιώνας της ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΠΑΝΤΟΥ και η απαρχή ενός Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού, που θα βάλλει οριστικά τέρμα στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.
--------------------------------------------------------------------------------
*. Θα ήθελα και από αυτή τη θέση να ευχαριστήσω τον οικονομολόγο Βασίλη Μυλόπουλο για την καλοσύνη του να διαβάσει και να συζητήσει μαζί μου αυτό το κείμενο, κάνοντας σημαντικές παρατηρήσεις, οι οποίες συνέβαλαν στη συμπλήρωση και στη βελτίωση αυτής της ανάλυσης.
[1]. Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Πρόβα, ή Ψευδαίσθηση Άμεσης Δημοκρατίας;, http://infonewhumanism.blogspot.com/2011/05/blog-post.html,
[2] Λογοθέτη Μαρλέν, Εισαγωγή στο: Neveu Erik, Κοινωνιολογία των κοινωνικών κινημάτων, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΒΒΑΛΑΣ, Αθήνα 2010, σελ. 22.
[3] . Neveu Erik, Κοινωνιολογία των κοινωνικών κινημάτων, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΒΒΑΛΑΣ, Αθήνα 2010, σελ. 251.
[4]. Ό. π., σελ. 254.
[5]Ό. π., σελ. 25.
[6].Ό. π., σελ. 25.
[7] Βλέπε δηλώσεις της Γενικής Γραμματέας του ΚΚΕ στον τύπο.
[8] Βλέπε δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών στον τύπο.
[9]Βλέπε εκτιμήσεις διάφορων πολιτικών σχολιαστών στον τύπο και στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ.[10] Neveu Erik, Κοινωνιολογία των κοινωνικών κινημάτων…, ό. π., σελ. 253.
[11] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής,, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009.
*Kώστας Λάμπος http://www.infonewhumanism.blogspot.com/, prodial21@gmail.com,
Αναρτήσεις
